Technologie domów prefabrykowanych
Po zapadnięciu decyzji o budowie domu gotowego, przychodzi czas na wybór technologii bazującej na prefabrykatach. Wbrew pozorom jest w czym wybierać: konstrukcje na bazie szkieletu drewnianego (najpopularniejsze), płyty warstwowe, pruski mur, keramzytobeton, pustaki ceramiczne, panele styropianowe. Każda z technologii ma swoje plusy i minusy, a decyzja inwestora zależy od jego oczekiwań i możliwości finansowych. Podstawowym założeniem w każdej technologii jest gotowy już fundament.
Szkielet drewniany – jedynym elementem murowanym w takim domu jest fundament, natomiast konstrukcja domu w całości jest drewniana. Drewno użyte do budowy musi być profesjonalnie wysuszone komorowo (w wysokiej temperaturze około 107°C), sezonowane i czterostronnie strugane, o odpowiedniej wilgotności (do 18%), a także zaimpregnowane dodatkowo (szczególnie te elementy konstrukcji, które są narażone na bezpośredni kontakt z wilgocią).
Płyta fundamentowa jest znacznie cieńsza i pięciokrotnie szybciej wykonana niż fundament tradycyjny. Można ją stosować nawet na słabych gruntach. Płyta ta jest zupełnie odizolowana od gruntu oraz warunków atmosferycznych, co sprawia, że dom jest energooszczędny.
Konstrukcja domu jest wyjątkowo lekka, sztywna i odporna na deformacje podłoża, nie stawia żadnych barier architektonicznych. W klasycznym rozwiązaniu najpierw stawiany jest szkielet składający się z pionowych słupów, pomiędzy którymi wydziela się otwory okienne i drzwiowe. Do tak przygotowanej konstrukcji nośnej budynku montuje się kolejne elementy w postaci płyt OSB, wiatro- i paraizoloacji, wełny mineralnej, płyt gipsowo-kartonowych. Izolacja znajduje się pomiędzy elementami konstrukcyjnymi i nie wpływa na grubość ścian. Może być z wełny mineralnej, kamiennej, drzewnej oraz specjalnego filcu.
Głównym atutem tej technologii jest to, że wszystkie siły konstrukcyjne i zewnętrzne przenoszone są przez ściany zewnętrzne dzięki czemu możliwa jest dowolna aranżacja całego wnętrza budynku. Ważną zaletą jest również otwartość na późniejszą ewentualną rozbudowę obiektu. Czas realizacji domu do stanu zamkniętego wynosi 4 – 15 dni.
Płyty warstwowe – ocieplone płytami styropianowymi prefabrykaty ścienne ze zbrojonego betonu, z otworami na stolarkę okienną i drzwiową, montuje się na fundamentach, które mogą być również wykonane z prefabrykatów, produkowanych przy użyciu betonu zbrojonego. W takim przypadku montaż domu trwa zaledwie tydzień, a roboty wykończeniowe około 3-4 tygodnie. Dom „pod klucz” powstaje w ciągu miesiąca, ale jego koszt jest wyższy niż w technologii drewnianego szkieletu.
Pruski mur – to ściany z klejonego warstwowo drewna; warstwa wewnętrzna ma wmontowany pomiędzy belkami z drewna styropian, do którego przyklejone są płytki elewacyjne przypominające stary mur, a także jest ocieplona wełną mineralną i usztywniona płytą OSB. Dom ma strop drewniany i dach składany z prefabrykatów łączonych płytkami kolczastymi. Budynek jednorodzinny „pod klucz” powstaje w ciągu siedmiu tygodni.
Keramzybeton – lekki i wytrzymały materiał wykorzystywany do prefabrykatów wielkoformatowych, z których można wznosić nawet budynki wielokondygnacyjne. W czasie produkcji ściany są ocieplane (zwykle płytami styropianowymi), a wewnątrz nich są umieszczone rurki i puszki dla instalacji elektrycznej. Na ich zewnętrznej stronie kładzie się okładzinę elewacyjną (najczęściej tynk mineralny), natomiast chropowata strona wewnętrzna przed malowaniem lub tapetowaniem wymaga położenia warstwy gipsu. Montaż ścian musi być poprzedzony wykonaniem izolacji poziomej. Składanie ścian i stropu trwa zaledwie jeden dzień. Następnie wykonuje się wylewki pod podłogi. Pozostałe prace (przygotowanie ścian, podłóg, zamontowanie instalacji) mogą być kontynuowane dopiero po ich wyschnięciu. Po pracach wykończeniowych następuje montaż więźby dachowej i krycie dachu. Realizacja domu trwa około siedmiu tygodni.
Pustaki ceramiczne – są wykorzystywane przy wznoszeniu budynków nawet siedmiokondygnacyjnych. Ściany prefabrykowane z tego materiału wymagają docieplenia przeważnie płytami styropianowymi montowanymi dopiero na miejscu realizacji domu. Stropy i dach budynku wnoszonego w tej technologii są z elementów drewnianych. Budynek jednorodzinny powstaje średnio w ciągu dziewięciu tygodni.
Panele styropianowe – wzmacniane odpowiednią konstrukcją stalową, (najczęściej kształtownikami z ocynkowanej blachy montowanymi wzdłuż krawędzi panelu i symetrycznie na jego płaszczyznach) z kanałami dla instalacji elektrycznej, tanie, jednorazowo przywożone w komplecie na plac budowy. Domy zrealizowane w tej technologii wymagają bezwzględnie montażu wentylacji mechanicznej, ponieważ ich ściany nie przepuszczają pary wodnej i słabo akumulują ciepło. Czas wznoszenia domu to około czternaście tygodni.
Wybór technologii realizacji domu prefabrykowanego to decyzja równie ważna jak samo zdecydowanie się na dom gotowy z fabryki, a nie wznoszony tradycyjnie. Podstawowym kryterium są możliwości finansowe inwestora i dopuszczalny czas oczekiwania na zamieszkanie we własnym lokum, ale warto też poznać specyfikę każdej technologii, bowiem od niej zależy nie tylko proces budowy, ale także komfort i klimat mieszkania, które jest bazą życia i wypoczynku.