Taras z betonu – jak dobrze go zrobić?

Betonowy taras to jedna z najczęściej wybieranych form tarasu. W pierwszym etapie jego estetyka nie jest najładniejsza, ale jego wykończenie daje nam ogromne pole do popisu. Wystarczy wejść do sklepu z płytkami ceramicznymi – różne kolory, faktury i wielkości. Niektóre firmy oferują płytki tarasowe identyczne jak te do układania wewnątrz budynków, dzięki czemu podłoga w domu i na tarasie jest jednorodna. Możemy też skorzystać z dóbr natury i wyłożyć taras kamieniem lub drewnem.

Ale by mieć co wykańczać przeanalizujemy krok po kroku budowę tarasu betonowego:

Konstrukcja tarasu betonowego na gruncie

Na wstępie należy przygotować odpowiednia warstwę nośną i filtracyjną – w tym celu wykonujemy podbudowę. Kolejny etap naszej pracy to usunięcie z powierzchni przeznaczonej na taras humusu. Następnie na oczyszczoną powierzchnię układamy warstwę żwiru grubości 30 cm, najlepiej w dwóch warstwach – każdą z nich trzeba dokładnie zagęścić mechanicznie. Na podbudowie wykonujemy podsypkę piaskową lub z chudego betonu.

Bardzo staranne wykonanie tych warstw jest ważne, ponieważ chronią one płytę tarasu przed pękaniem spowodowanym przez nierówne osiadanie lub wysadziny mrozowe w gruntach gliniastych. Poza tym nie będzie konieczne zbrojenie płyty tarasowej.

Do wykonania tarasu można zastosować beton specjalny wysokiej trwałości: stopniu wodoszczelności W8 i mrozoodporności F100 – jego zastosowanie zapobiegnie zniszczeniu nawierzchni tarasu w przypadku, gdy nie zostanie ona pokryta materiałami wykończeniowymi, a nawet w przypadku wadliwego ich ułożenia. Grubość płyty betonowej powinna wynosić 10 cm.

Powierzchnia płyty powinna zostać poddana dylatacji. Niestety bardzo dużo posadzek ma błędy związane z dylatacjami. Błędy dylatacji powstają często z nieuwzględnienia skurczu chemicznego, fizycznego i termicznego płyt betonowych w czasie projektowania i wykonywania posadzek spowodowanego niezrozumieniem tych zjawisk. Zjawisko to często możemy zaobserwować na dużych powierzchniach tarasu, dlatego by uniknąć dodatkowego kłopotu konieczna jest dylatacja wierzchniej warstwy.

Prawidłową dylatację wykonuje się poprzez pozostawienie w warstwie dociskowej i nawierzchni pionowych szczelin grubości 10 mm, które będą tworzyć pola o powierzchni 3-4 m². W przypadku powstania pęknięć należy je wypełnić silikonem, żywicą, klejem czyli materiałem trwale elastycznym.

Każdy taras musi posiadać minimalny spadek na zewnątrz, aby w naturalny sposób umożliwić odprowadzenie wody z jego powierzchni. Zapobiegnie to tworzeniu się zastoin wody, która zamarzając, może zniszczyć nie tylko jego nawierzchnię, ale także głębiej położone warstwy. Spadek kształtuje się najczęściej już na powierzchni płyty, która stanowi konstrukcję tarasu. Można także wykonać płytę bez spadku i dopiero na niej ułożyć warstwę spadkową. Zazwyczaj ma ona 1,5-2-procentowy spadek – jest on na tyle mały, że kolejne warstwy na pewno się z niej nie zsuną. W najcieńszym miejscu – przy zewnętrznej krawędzi tarasu – warstwa spadkowa nie może mieć mniej niż 3,5-4 cm, ponieważ cieńsza mogłaby się kruszyć. Jeśli taras ma 2-procentowy spadek i szerokość 3 m, warstwa spadkowa przy ścianie musi mieć grubość 10 cm, aby przy krawędzi zewnętrznej miała 4 cm.

Utworzenie odpowiedniego spadku to dopiero pierwszy krok do sukcesu. Zagwarantować go może dopiero poprawne wykonanie pozostałych warstw. Do wyboru są różne rozwiązania systemowe, ale w każdym z nich najistotniejsza jest hydroizolacja. Można ją zrobić zarówno z materiałów płynnych, jak i z membran czy folii. Najważniejsze jest przestrzeganie wszystkich wskazówek producentów dotyczących zachowania kolejności prac i przerw technologicznych, a także prowadzenie prac w odpowiednich warunkach atmosferycznych.

Konstrukcja tarasu betonowego na podmurówce

Ich konstrukcja składa się z obramowania w formie ścianki, wylewanej z betonu lub murowanej z bloczków albo betonowej płyty opartej na gruncie. Wyniesienie takich tarasów ponad poziom terenu zazwyczaj nie przekracza 50 cm i odpowiada poziomowi podłogi na parterze domu. Podmurówka powinna być posadowiona na fundamencie, zagłębionym w gruncie do głębokości przemarzania (80-100 cm), ale na gruntach piaszczystych można fundament utworzyć płycej – 40-50 cm. Ścianki obramowania i płytę betonową trzeba oddylatować od ścian domu, wypełniając szczelinę masą elastyczną.

Podkład pod betonową płytę podłogi tarasu wykonuje się z zagęszczanego warstwami piasku lub pospółki. Jego grubość powinna wynosić przynajmniej 20 cm. Betonowa podłoga tarasu z betonu B15 powinna mieć grubość ok. 10 cm. Warto ułożyć też zbrojenie przeciwprężne z siatki z drutu o średnicy 4-5 mm. W przypadku większej powierzchni tarasu należy wykonać nacięcia dylatacyjne. Płaszczyznę podłogi należy ukształtować ze spadkiem 1,5-2% w kierunku krawędzi.

Przed ułożeniem okładziny ceramicznej, gotową płytę należy zabezpieczyć przed wnikaniem wilgoci z gruntu i przenikaniem wody z powierzchni tarasu. Najlepszym rozwiązaniem w tym wypadku, będzie zastosowanie płynnej hydroizolacji. Przed przystąpieniem do prac izolacyjnych warto zagruntować podłoże, aby zmniejszyć jego chłonność. Dzięki temu nie będzie odciągało wody z płynnej folii hydroizolacyjnej. Najpopularniejsze są mineralne środki gruntujące, które wnikają na około 2 mm w podłoże. Dla pewności warto zagruntować dwukrotnie.

Następnie trzeba zabezpieczyć miejsca najbardziej narażone na przeciekanie. Na szczelinach dylatacyjnych, we wszystkich narożnikach i na połączeniu płyty tarasowej ze ścianą układa się taśmy uszczelniające i gotowe profile narożnikowe (wykonane są z tworzywa sztucznego, najczęściej polietylenu i polistyrenu). Taśma – dzięki temu, że swobodnie odkształca się zarówno w niskiej (do -40°C), jak i wysokiej temperaturze (do 90°C) – stanowi uszczelnienie odporne na pęknięcia.

Do izolacji przeciwwodnej tarasu stosuje się płynne folie poliuretanowe lub jedno- lub dwuskładnikowe szlamy mineralne. Są rozciągliwe, więc kompensują ruchy wynikające z rozszerzalności termicznej poszczególnych warstw tarasu. Zazwyczaj producenci zalecają wykonanie dwóch warstw takiej hydroizolacji, drugą warstwę nanosi się po czterech-ośmiu godzinach. Do nakładania używa się pędzla, pacy lub szczotki. Płynną izolację nanosi się na krawędzie taśm uszczelniających, tworząc przynajmniej 2-centymetrowe zakłady.

Prace można prowadzić, gdy temperatura powietrza nie spada powyżej 5°C i nie wzrasta ponad 25°C (czasem dopuszcza się 30°C). Wyklucza się nanoszenie izolacji wodoszczelnej podczas deszczu i dużego nasłonecznienia. W zależności od rodzaju materiału można go nanosić jedynie na suche podłoże lub także na jeszcze wilgotne. Żeby masa wyschła i zaczęła spełniać swoją funkcję, jako hydroizolacja trzeba ja chronić przed silnym słońce i deszczem przez 12 godzin od ułożenia.

Ocieplenie – niezbędne, gdy taras jest nad pomieszczeniem ogrzewanym

Zwykle robi się je ze styropianu lub z polistyrenu ekstrudowanego grubości 12-20 cm i pokrywa 4-5-centymetrową zbrojoną warstwą dociskową z betonu klasy B20. Ocieplenie należy od góry zabezpieczyć folią budowlaną. Zapobiegnie ona wnikaniu betonu w szczeliny między elementy ocieplenia w trakcie wykonywania warstwy dociskowej.
Od spodu ocieplenia dobrze jest położyć paroizolację chroniącą przed przedostawaniem się pary wodnej od strony ogrzewanego pomieszczenia do górnych warstw tarasu.

Dylatacja

Konieczna między ścianą budynku a tarasem, zapobiega pękaniu płyty tarasu. Dylatację można zrobić z 2-centymetrowej warstwy styropianu lub polietylenowej taśmy brzegowej grubości co najmniej 1 cm. Jeśli taras jest duży, należy wykonać dylatację jego wierzchnich warstw, która zapobiegnie pękaniu płytek. Wykonuje się ją, pozostawiając w warstwie dociskowej i nawierzchni pionowe szczeliny grubości 15 mm i wypełniając je materiałem trwale elastycznym. Linie dylatacyjne powinny tworzyć pola o powierzchni 6-10 m².

Nawierzchnia tarasu betonowego najczęściej wykonywana jest z płytek ceramicznych (trzeba wybierać takie, które są mrozoodporne i nie będą śliskie) oraz płyt betonowych (które są mrozoodporne). Płyty betonowe mogą mieć klasyczny format kwadratu, a nawet imitować kamień naturalny czy drewno. Do aranżacji wykańczania tarasów wykorzystuje się również drewno naturalne, kamień czy płyty klinkierowe.

Płytki kamienne układa się na zaprawie przeznaczonej specjalnie dla nich, ale można też użyć zaprawy cementowej lub cementowo-wapiennej. Pamiętać należy o tym, by układać płytki, smarując klejem ich powierzchnię i podłoże, bo między tymi warstwami nie powinno być pustych przestrzeni.

Najlepsze na nawierzchnię są płytki o boku 20-30 cm. Zbyt małe powierzchnie płytek dają większą liczbę spoin, co wiąże się z wzrostem kosztem jak również z wydłużeniem czasu pracy. Natomiast zbyt duże podlegają większym naprężeniom, powstające naprężenia mogą prowadzić do odspajania płytek od podłoża. Fugi między płytkami najlepiej wykonać z elastycznej zaprawy do spoinowania i niezbyt wąskie, by płytki miały możliwość odkształcania się pod wpływem zmian temperatury. Staranne wykonanie spoin zabezpieczy taras przed przesiąkaniem wody w głąb.

W domu jednorodzinnym taras spełnia mnóstwo naszych oczekiwań, ale to, czy będzie wielofunkcyjny i czy będzie służył nam na długie lata zależy tak naprawdę od jego prawidłowego wykonania.